DEBRİYAJ NEDİR, NASIL ÇALIŞIR?

Halk içinde düz vites dediğimiz manuel şanzımanlı araçlarda kısaca vitesi değiştirmek için kullanılır. Bu kavramı biraz daha açacak olursak aracın motor ve vites kutusunun birleşmesini ya da ayrılmasını sağlar. Ayırma durumunu şöyle açıklayabiliriz, vitesi değiştirmek istediğimizde dişlilerin de hızı değişir ve bu noktada debriyaja basılarak itme kuvvetini motordan ayırarak vites kutusuna geçirmiş oluruz daha sonra ise kavrama noktası, iki dönen çarkın birbirlerini yakaladığı dönme hızı, ayarlanıp iki disk birbirine bağlanmış olur. Bundan sonra ayağımızı debriyajdan kaldırdıktan sonra araç normal şekilde gitmeye başlar. Debriyajın kullanımında dikkat edilmesi gereken birkaç unsur bulunur bu unsurlar debriyajın ömrünü uzatmak için dikkat edilmesi gereken şeylerdir. Debriyajın ömrünün olmasının asıl sebebi ise sürtünme kuvvetini kullanarak çalışmasıdır. Dikkat edilmesi gereken unsurlar ise şunlardır:

·         Araç tam durmadan ileri ve geri vites arasında geçiş yapılmaması

·         Debriyaj pedalı üstüne ayağı fazla bekletmek

·         Yokuşta aracı kaldırmaya çalışırken yarım debriyaj yapılması

debriyaj balatasının ömrünü kısaltan unsurlardır. Debriyaj balatasının aşındığını gösteren bazı durumlar vardır bu durumlarda debriyaj bakımının yapılması aracın performansı için önem arz eder. Şöyle açıklayacak olursak:

·         Debriyajın ilk zamanki halinden daha yukarıda kavrama yapması

·         İlk kalkış esnasında aracın fazla titremesi

·         Vites geçişlerinin zor ve sertleşmesi

·         Performans düşüklüğü

·         Debriyaj pedalının ağırlaşması

ise debriyaj balatasının aşınmaya uğrayıp inceldiğini gösteren durumlardır.

 Son olarak, çok faydalı olmasa da bazı durumlarda kullanılan yarım debriyaj kısmını da açıklamak isterim. Yarım debriyaj sadece dizel motora sahip araçlarda kullanabileceğiniz bir yöntemdir. Çünkü dizel motora sahip araçların torku daha yüksek olduğundan dolayı aracı rölanti devirde geri kaymasını engelleyecek kadar torka sahiptir. Yarım debriyaj uygulaması araç eğimli bir yerde kaldırılacaksa sol ayak debriyajda sağ ayak frene basacak şekilde ayarlanır. Sol ayak yavaşça debriyajdan çekilir ve aracın titreme noktasına geldiğinde ayak sabitlenir. Daha sonra sağ ayak frenden çekilip gaza basar ve bu noktada araç daha fazla titremez ve hareket etmeye başlar.